اختلال طیف اتیسم چیست؟

اختلال طیف اتیسم یک اختلال مرتبط با رشد مغز است که بر نحوه تعامل و برقراری ارتباط با دیگران، یادگیری و رفتار فرد تأثیر می گذارد. اگرچه اتیسم را می توان در هر سنی تشخیص داد، اما از آن جایی که علائم معمولاً در دو سال اول زندگی ظاهر می شود، به عنوان یک "اختلال رشدی" توصیف می شود.

بر اساس نسخه پنجم راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی انجمن روانپزشکی آمریکا (DSM-5) ، افراد مبتلا به اتیسم اغلب دارای علایم زیر هستند:

• مشکل در برقراری ارتباط و تعامل با دیگران

• علایق محدود و رفتارهای تکراری

• شدت علایم باید در حدی باشد که بر کارایی تحصیلی، شغلی و سایر زمینه های زندگی تأثیر بگذارد

از آن جایی که علایم اتیسم از نظر نوع و شدت علایم تنوع گسترده ای دارد، به آن اختلال طیف اتیسم گفته می شود.

افراد از هر جنس، نژاد، قومیت و پیشینه اقتصادی ممکن است به اتیسم مبتلا شوند. اگرچه اتیسم می تواند یک اختلال مادام العمر باشد، جلسات درمانی می تواند علائم اتیسم و کارآیی فرد در زندگی روزمره را بهبود بخشد. آکادمی متخصصین اطفال آمریکا توصیه می کند که همه کودکان تحت غربالگری اتیسم قرار گیرند.

نشانه های اتیسم چیست؟

فهرست زیر نمونه هایی از انواع رفتارهای رایج در اختلال طیف اتیسم را نشان می دهد. همه افراد دارای اتیسم همه این رفتارها را ندارند، اما بسیاری از آنها چندین مورد از رفتارهای زیر را خواهند داشت:

• نقص کیفی در رفتارهای تعامل اجتماعی و ارتباطات اجتماعی مثل:

o تماس چشمی محدود یا ناپیوسته

o گویی به مخاطبی که صحبت می کند نگاه نمی کند یا گوش نمی دهد

o ضعف در اشتراک گذاری علایق، احساسات، یا لذت بردن از اشیا یا فعالیت ها با دیگران (به ندرت اشیاء را به دیگران نشان می دهند)

o پاسخ ندادن به نام خود یا سایر درخواست های شفاهی برای جلب توجه

• ضعف در گفتگوی دو طرفه

o غالباً بدون توجه به علاقه دیگران یا بدون ارایه فرصت پاسخگویی به دیگران، در مورد موضوع مورد علاقه خود صحبت می کنند

o عدم تطابق حالات چهره، حرکات و ژست ها با آنچه گفته می شود

o داشتن لحن گفتار یا صدای غیر عادی

o ضعف در درک دیدگاه دیگران یا ناتوانی در پیش بینی یا درک اقدامات دیگران

o ضعف در تطبیق رفتار با موقعیت های اجتماعی مختلف

o ضعف در مشارکت در بازی های تخیلی یا دوست یابی

• رفتارهای دست و پاگیر/تکراری ممکن است شامل موارد زیر باشد:

o تکرار برخی رفتارهای خاص یا داشتن رفتارهای غیرعادی، مانند تکرار کلمات یا عبارات (رفتاری به نام اکولالیا)

o علاقه شدید و پایدار به موضوعات خاص، مانند اعداد، جزئیات یا حقایق

o علاقه بیش از حد به اشیاء چرخان با قسمت هایی از اشیاء

o ناراحت شدن از تغییرات جزئی در یک روتین و مشکل در انعطاف پذیری

o حساسیت بیشتر یا کمتر از حد معمول به ورودی های حسی مختلف اعم از نور، صدا، لباس یا دما

افراد دارای اتیسم ممکن است مشکلاتی در خواب و تحریک پذیری داشته باشند.

افراد دارای اتیسم ممکن است نقاط قوت زیادی نیز داشته باشند، از جمله:

o یادگیری مو به مو و با جزییات چیزها و به خاطر داشتن طولانی مدت اطلاعات

o یادگیری قوی بینایی و شنیداری

o مهارت خاص در ریاضیات، علوم، موسیقی یا هنر

علل و عوامل خطر اتیسم چیست؟

دانشمندان هنوز علل اولیه اتیسم را نمی‌دانند، اما مطالعات نشان می‌دهد که ژن‌های یک فرد می‌توانند در کنار شرایط محیط زندگی‌، به گونه‌ای بر رشد تأثیر بگذارند که منجر به اتیسم شود. برخی از عواملی که با افزایش احتمال ابتلا به اتیسم مرتبط هستند عبارتند از:

o داشتن یک خواهر یا برادر مبتلا به اتیسم

o سن بالای پدر و مادر

o شرایط ژنتیکی خاص (مانند سندرم داون یا سندرم X شکننده)

o وزن بسیار کم هنگام تولد

البته باید توجه داشت، هر کسی که با این عوامل خطر ساز روبرو باشد لزوما به اتیسم مبتلا نمی شود.

اتیسم چگونه تشخیص داده می شود؟

متخصصین با ارزیابی رفتار و روند رشد فرد اتیسم را تشخیص می دهند. اتیسم معمولاً تا سن 2 سالگی قابل تشخیص است. لازم است در اسرع وقت به دنبال ارزیابی باشید. هرچه زودتر اتیسم تشخیص داده شود، جلسات درمانی زودتر شروع می شود و نتایج بهتری دریافت می گردد.

تشخیص اتیسم در کودکان خردسال

تشخیص در کودکان خردسال اغلب یک فرآیند دو مرحله ای است:

مرحله 1: غربال رشد عمومی کودک طی معاینات دوره ای

هر کودکی باید توسط متخصص اطفال یا مراکز بهداشت با دقت معاینه شود. آکادمی متخصصین اطفال آمریکا توصیه می‌کند. که همه کودکان در ویزیت‌های دوره ای 9، 18، 24 و 30 ماهه‌شان، از نظر تاخیر رشدی غربال شوند و در ویزیت‌های 18 و 24 ماهگی کودک از نظر اتیسم غربال شوند. اگر کودکی در این غربالگری ها در معرض خطر اتیسم یا مشکلات رشدی باشد، لازم است مورد غربالگری های دقیقتری قرار گیرد. می توانید برای غربال سطح اول به قسمت آیا کودک من اتیسم دارد؟در همین سایت مراجعه کنید.

اگر کودک در جریان این غربالگری شاهدتفاوت معناداری در رشد رفتار یا عملکرد کودک بودید، برای ارزیابی بیشتر از متخصصین کمک بگیرید. متخصصین همکار ما در سامانه aramshow.com برای ارزیابی دقیق تر در خدمت تان هستند.

مرحله 2: ارزیابی تشخیصی

تشخیص درست و زود هنگام کودکان دارای اتیسم بسیار مهم است، زیرا این امر نقاط قوت و مشکلات خاص هر کودک را روشن می کند. تشخیص زودهنگام به والدین کمک می کند تا بفهمند کدام خدمات، برنامه‌های آموزشی و رفتاری برای کودکشان مفیدتر است.

ارزیابی تشخیصی توسط تیمی از متخصصین انجام می گیرد. این تیم ممکن است شامل متخصص مغز و اعصاب کودک، روانپزشک کودک ، آسیب شناس گفتار و زبان، کاردرمانگر ، روانشناس، و شنوایی شناس باشد. ارزیابی تشخیصی احتمالاً شامل موارد زیر است:

• معاینات پزشکی و نورولوژیک

• ارزیابی توانایی های شناختی کودک

• ارزیابی توانایی های زبانی و گفتاری کودک

• مشاهده رفتار کودک

• گفتگوی تفصیلی با والدین کودک در مورد رفتار و رشد کودک

• ارزیابی مهارت های خودیاری مناسب سن، مانند غذا خوردن، لباس پوشیدن و دستشویی رفتن

• سوالاتی در مورد سابقه خانوادگی کودک

از آنجایی که اتیسم یک اختلال پیچیده است که گاهی همراه با سایر بیماری ها یا اختلالات یادگیری رخ می دهد، ارزیابی جامع ممکن است شامل آزمایش خون و آزمایش شنوایی نیز باشد. نتیجه این ارزیابی ممکن است منجر به تشخیص رسمی و توصیه هایی برای درمان شود.

تشخیص در کودکان بزرگتر و نوجوانان

کودکان بزرگتر و نوجوانان دارای اتیسم درگیر مشکلات اجتماعی، از جمله مشکلات ارتباطی ظریف هستند. این تفاوت های ظریف ارتباطی ممکن است شامل مشکل در درک لحن صدا، حالات چهره یا زبان بدن باشد. کودکان و نوجوانان ممکن است در درک استعاره، شوخی، کنایه یا طعنه مشکل داشته باشند. آنها همچنین ممکن است در دوست شدن با همسالان مشکل داشته باشند.

تشخیص در بزرگسالان

تشخیص اتیسم در بزرگسالان اغلب دشوارتر از تشخیص اتیسم در کودکان است. در بزرگسالان، برخی از علائم اتیسم می تواند با علائم سایر اختلالات سلامت روان، مانند اختلال اضطراب یا اختلال نقص توجه/بیش فعالی (ADHD) همپوشی داشته باشد.

بزرگسالانی که متوجه علائم و نشانه‌های اتیسم می‌شوند باید با یک متخصص صحبت کنند درخواست ارزیابی کنند. اگرچه ارزیابی برای اتیسم در بزرگسالان هنوز در حال اصلاح است، بزرگسالان می توانند به یک روانشناس یا روانپزشک که تجربه کار با اتیسم دارد، مراجعه کنند. متخصص مربوطه سوالاتی درباره موارد زیر خواهد پرسید:

• تعامل اجتماعی و چالش های ارتباطی

• مسائل حسی

• رفتارهای تکراری

• علایق محدود

در این ارزیابی ممکن است از طریق گفتگو با والدین و سایر اعضای خانواده اطلاعاتی در مورد تاریخچه رشد فرد کسب شود که می تواند به اطمینان از تشخیص درست کمک کند.

چه گزینه های درمانی برای اتیسم در دسترس است؟

درمان اتیسم باید هرچه زودتر پس از تشخیص شروع شود. از آنجایی که خدمات مناسب می تواند مشکلات افراد را کاهش دهد و در عین حال به آنها کمک کند مهارت های جدید را بیاموزند و نقاط قوت خود را تقویت کنند، درمان زودهنگام اتیسم مهم است.

افراد مبتلا به اتیسم ممکن است با طیف وسیعی از مشکلات روبرو شوند، لذا یک درمان واحد که بهتر از همه باشد وجود ندارد. درمان مطلوب ترکیب مناسبی از درمان ها و خدمات مختلف است.

دارو

پزشک ممکن است برای درمان برخی از علائم خاص دارو تجویز کند. دارو ممکن است مشکلات فرد دارای اتیسم در حوزه های زیر را کاهش دهد:

• تحریک پذیری

• پرخاشگری

• رفتار تکراری

• بیش فعالی

• توجه

• اضطراب و افسردگی

جلسات رفتاری، روانشناختی و آموزشی

دسته دیگری از جلسات شامل جلسات رفتاری، روانشناختی، آموزشی یا مهارت سازی می باشد. این برنامه‌ها معمولاً ساختارمند و فشرده هستند و ممکن است مراقبان، خواهران و برادران و سایر اعضای خانواده را درگیر نماید. این جلسات به افراد داراد اتیسم کمک می کندتا:

مهارت های اجتماعی، ارتباطی و زبانی را یادبگیرند

رفتارهایی که باعث اختلال در عملکرد روزانه می شوند، را کاهش دهند

نقاط قوت شان را افزایش دهند

مهارت های لازم برای زندگی مستقل را بیاموزند